Sprzęt kuchenny

Historia powstania i zastosowania
www.stylikomfort.pl


Garnki towarzyszą człowiekowi od wielu, wielu lat. Pierwsze garnki, a raczej naczynia służące do przechowywania jedzenia i przenoszenia go z miejsca na miejsce pojawiły się już kilka tysięcy lat przed naszą erą.

To właśnie garnek, przyczynił się do niemu odkrycia smaku gotowanych potraw. Ludzie znając wówczas smak jedynie wędzonego mięsa szybko docenili walory gotowanych potraw. Znaczenie tego przedmiotu odkryto prawdopodobnie przez przypadek. Istnieję liczne opowiadania, mówiące o człowieku który właśnie w glinianym garnku przyniósł zapasy wody do jaskini. Naczynie postawił blisko ogniska, zaś przypadek sprawił, iż kawał suszącego się mięsa wpadł do tej wody i ugotował się, a smak jego zachwycił ówczesnego człowieka.

Przez wiele tysięcy lat nie znano w ogóle glinianych naczyń. Ówczesna ludność starszej i środkowej epoki kamienia posługiwała się głównie naczyniami z tworzyw organicznych - twardymi skorupami owoców np. tykwy, skorupami jaj strusich, pojemnikami z kawałków kory drzew zlepianych żywicą, wyplatanymi ze słomy, łyka i elastycznych gałązek koszykami. Naczynia wstawały także poprzez wyżłobienie w drewnie używając kamiennego narzędzia. Takich naczyń nie można było jednak postawić na ogniu.

W dużej mierze zasłużył również owoc tykwy, której twarda pokrywa kształtu butelkowatego lub cylindrycznego, była wydrążana i służyła jako butelka na wodę lub beczka. Wyrabiano z niej także kubki, czerpaki, chochle i inne naczynia. Do przenoszenia owoców, mięsa czy ziarna stosowano wyplatane takie przedmioty jak kosze. Wyrabiano je z trawy sitowia, pędów krzewów i drzew oraz korzeni. Po pewnym czasie pojawił się pomysł wysmarowania wnętrza kosza, mokrą gliną. Wysuszona glina twardniała pełniąc role uszczelniacza dziurek koszyka. Teraz ziarno przenoszone w koszu nie przesypywało się przez dziurki. Odkrycie wypalanej w ogniu ceramiki nastąpiło prawdopodobnie w kilku miejscach na ziemi niezależnie od siebie, po czym praktyczny ten wynalazek stosunkowo szybko i szeroko się rozpowszechnił. Zdarzyło się to prawdopodobnie przypadkowo, gdy tak uszczelniony koszyk wpadł do ogniska i spalił się. Twardość i szczelność garnka oraz ognioodporność nasunęła pomysł by celowo umieszczać je w ogniu. Tak właśnie powstał pierwszy garnek.

Szybko zaczęto myśleć nad rozwojem tego wynalazku i zaczęto w całości wykonywać garnki z gliny. Człowiek wówczas prowadził bardzo ruchliwy tryb życia, stale przenosząc się z miejsca na miejsce, szukając nowych terenów na łowiska, a także terenów obfitujących w naturalne, nadające się do zbierania zasoby żywności. Nie sprzyjało to stosowaniu ceramiki, gdyż łatwo się tłukąc była mało praktyczna. Dopiero zatem ludy rolnicze, prowadzące z konieczności osiadłe życie w pobliżu swych uprawnych pól, ogrodów i pastwisk, rozwinęły umiejętność lepienia naczyń i posługiwały się rozmaitymi ich rodzajami.

Zastosowanie garnka było różnorodne. Zawsze służył jako naczynie, w którym gotowano i przyrządzano różnego rodzaju potrawy. Garnek, służył także jako pewnego rodzaju pojemnik, z którego spożywano jedzenie bądź wypijano napój. Przechowywane były również w garnkach zapasy żywności dla ludzi i zwierząt, bywało nawet że także szczególnie cenne przedmioty, które, często transportowano w nich daleko, na inne miejsca. Zdarzało się, iż garnek stawał się niekiedy naczyniem ofiarnym, składanym wraz z zawartością bogom. Zgodnie ze zwyczajem dawany był on zmarłym na ich pośmiertną drogę. Przez kilka tysięcy lat bywał też czymś w rodzaju popielnicy szczątków ludzkich zgarnianych ze stosu, na którym po śmierci spłonęły. Dziś garnek służy nam w kuchni przy różnego rodzaju czynnościach. Rzadko używa się teraz naczyń glinianych, choć gdy zepsuje się mikser sięgamy po glinianą misę i w sprawny sposób możemy utrzeć ciasto. Pierwszych płaskich talerzy, wykonanych z gliny za pomocą dwóch poziomych imadeł używano już w starożytnej Grecji, a już w wiekach średnich talerz spełniał rolę półmiska do podawania jadła. Współcześnie w dalszym ciągu wyrabia się naczynia z gliny chałupniczo, jak również w pracowniach artystów - ceramików.